Học lập trình có làm con mê máy tính hơn, bỏ bê vận động?
- Ngan Giang
- Jul 14
- 6 min read
Đây là một trong những lo ngại phổ biến nhất của phụ huynh khi quyết định cho con học lập trình. Trong bối cảnh nhiều trẻ em ngày nay nghiện màn hình, chơi game hàng giờ liền, lười vận động, việc cho con tiếp xúc sớm với máy tính dễ khiến bố mẹ nghĩ rằng: “Cho học code có khác gì cho chơi máy tính thêm?”, “Có khi học xong lại càng dính vào màn hình hơn.”
Tuy nhiên, sự khác biệt không nằm ở công cụ – mà nằm ở cách dùng. Và tại CodePlay Studio, chúng tôi định nghĩa lại việc dùng máy tính: không để tiêu thụ nội dung, mà để sáng tạo và làm ra sản phẩm của riêng mình.
Tiêu thụ thụ động vs sáng tạo chủ động – khác biệt cốt lõi
Khi trẻ chơi game, xem video YouTube, lướt mạng xã hội... trẻ đang tiêu thụ nội dung do người khác tạo ra. Quá trình này thường kéo dài, dễ gây nghiện, nhưng không yêu cầu tư duy phản biện. Trẻ bị động tiếp nhận và bị cuốn theo vòng lặp “xem – lướt – bấm – xem tiếp”.
Ngược lại, khi trẻ học lập trình – đặc biệt là trong môi trường được thiết kế có định hướng như CodePlay – bé phải dùng tư duy logic, tưởng tượng và sáng tạo để tự làm ra trò chơi, nhân vật, câu chuyện của chính mình. Quá trình đó đòi hỏi trẻ suy nghĩ, thử nghiệm, sửa lỗi, và tự quyết định nội dung mình muốn thể hiện.
Ví dụ: thay vì chơi game có sẵn, trẻ sẽ tạo ra một game do mình lập trình – như “Mèo phiêu lưu qua sa mạc” hay “Trò chơi đố vui Toán học”. Không có sẵn nội dung để tiêu thụ, trẻ phải tự tạo ra từng chi tiết – từ hình ảnh, hành động, đến âm thanh và luật chơi. Sản phẩm cuối cùng là kết quả trí tuệ, không phải hành vi lặp lại vô thức.
CodePlay khuyến khích trẻ dùng công nghệ để sáng tạo, không lệ thuộc
Tại CodePlay Studio, triết lý dạy lập trình không nằm ở việc dạy trẻ viết được bao nhiêu dòng code, mà là dạy trẻ cách nhìn công nghệ như một công cụ sáng tạo, giống như giấy và bút với một nghệ sĩ.
Trẻ học làm game không phải để chơi – mà để tạo ra câu chuyện riêng, nhân vật riêng, trải nghiệm riêng. Khi học làm app, trẻ học cách giải quyết vấn đề: “Làm sao nhắc em trai đi ngủ đúng giờ?”, “Làm sao đếm số lần tập thể dục mỗi ngày?” – từ đó hình thành tư duy thiết kế sản phẩm, tư duy giải pháp.
Bên cạnh đó, các buổi học tại CodePlay được giới hạn trong thời lượng hợp lý (60–90 phút/buổi), theo lộ trình rõ ràng, không kéo dài hàng giờ như chơi game. Giáo viên luôn khuyến khích học viên chia sẻ ý tưởng ngoài công nghệ, kể chuyện, vẽ bản thảo sản phẩm bằng tay trước khi code.
Cân bằng giữa học công nghệ và vận động thể chất
Học lập trình – cũng như bất kỳ môn học nào khác – cần được kết hợp với vận động, nghỉ ngơi và sinh hoạt lành mạnh. CodePlay luôn khuyến khích phụ huynh:
Cho con nghỉ giải lao giữa các buổi học, đi lại, chơi ngoài trời nếu có thể.
Lên kế hoạch giờ học công nghệ cố định, không học tràn lan, giúp con hiểu rõ ranh giới giữa “giải trí” và “sáng tạo”.
Kết nối công nghệ với đời sống thực, ví dụ: bé có thể làm app “đếm bước chân mỗi ngày”, tạo game giáo dục sức khỏe hoặc kể lại chuyến dã ngoại bằng hoạt cảnh lập trình.
Khi công nghệ trở thành công cụ để kể lại cuộc sống thật – thay vì thay thế cuộc sống thật, trẻ sẽ không lệ thuộc mà biết cách ứng dụng hiệu quả.
Checklist giúp phụ huynh kiểm soát thời gian học lập trình tại nhà
Việc cho con học lập trình online có thể linh hoạt và hiệu quả, nhưng cũng cần có kỷ luật và sự đồng hành từ cha mẹ để tránh việc trẻ bị sa đà hoặc mất cân bằng. Dưới đây là một checklist thực tế, dễ áp dụng tại nhà giúp phụ huynh quản lý việc học công nghệ của con một cách khoa học:
1. Thiết lập thời gian học cố định mỗi tuần
Dành 2–3 buổi học cố định, mỗi buổi 60–90 phút
Không học vào giờ gần đi ngủ (tránh ảnh hưởng giấc ngủ)
Có thể ưu tiên buổi chiều hoặc cuối tuần khi con tỉnh táo và không áp lực học văn hóa
2. Chia buổi học thành từng chặng rõ ràng
10–15 phút giới thiệu
30–40 phút thực hành tạo sản phẩm
10 phút kiểm tra, sửa lỗi
5 phút chia sẻ và lưu sản phẩmĐiều này giúp con duy trì sự tập trung và không cảm thấy “bị ngợp”.
3. Nhắc con nghỉ mắt và vận động sau mỗi buổi học
Cho con đi lại, tập vài động tác nhẹ, hoặc rửa mặt
Khuyến khích vận động sau học như: chạy bộ, đi xe đạp, chơi thể thao
4. Hỏi con về sản phẩm chứ không hỏi “học được gì”
Thay vì hỏi “Hôm nay học tới đâu?”, hãy hỏi:
“Con đang làm game gì vậy?”
“Nhân vật của con có gì đặc biệt?”
“Con sửa lỗi đó như thế nào?”
Điều này giúp con tự hào chia sẻ sản phẩm, tăng động lực mà không cảm thấy bị kiểm tra.
5. Giới hạn thời gian sử dụng máy tính cho các hoạt động không học tập
Tách biệt thời gian học lập trình và thời gian chơi game/xem video
Có thể dùng timer hoặc bảng giờ biểu rõ ràng cho cả nhà cùng theo dõi
Gợi ý hoạt động ngoài trời giúp trẻ cân bằng khi học công nghệ
Công nghệ cần đi đôi với trải nghiệm thật. Dưới đây là một số hoạt động đơn giản – thú vị – có thể kết hợp với bài học lập trình:
Khám phá thiên nhiên – Về lập trình lại thành game
Dẫn con đi dạo công viên, quan sát động vật, cây cỏ
Gợi ý con viết game “Truy tìm động vật quý hiếm” hoặc “Trò chơi phân loại rác”
Dã ngoại và kể chuyện bằng hoạt cảnh
Chụp ảnh trong chuyến đi, sau đó bé dùng Scratch kể lại câu chuyện
Lập trình hoạt cảnh: “Con mèo du lịch Đà Lạt”, “Robot khám phá rừng Cúc Phương”
Hoạt động vận động → app theo dõi
Khuyến khích con chạy bộ, đếm bước chân
Sau đó viết app nhập số bước – tính calo – hiển thị kết quả
Vẽ nhân vật game trên giấy trước khi code
Bé thiết kế nhân vật, background bằng bút màu
Sau đó nhập vào game và lập trình chuyển động, tương tác
Kết luận
Học lập trình không khiến con nghiện máy tính – mà giúp con biết làm chủ máy tính. Điều quan trọng không phải là con dùng máy tính bao lâu, mà là con đang dùng máy tính để làm gì. Tại CodePlay Studio, trẻ không bị động “xem nội dung” mà chủ động “tạo ra sản phẩm”. Mỗi sản phẩm là kết tinh giữa tư duy công nghệ, trí tưởng tượng và cá tính riêng của con. Và đó là bước khởi đầu cho hành trình công nghệ sáng tạo, lành mạnh và đầy cảm hứng.
CodePlay Studio tin rằng: Mỗi dòng code mà trẻ viết hôm nay có thể là viên gạch đầu tiên xây dựng nên tương lai của chính các em – và của thế giới mai sau.
Tham khảo thêm & Đăng ký học thử
📍 Khoá học: https://www.codeplaystudio.com/courses
📍 Đăng ký tư vấn: Tại website hoặc fanpage CodePlay Studio
📍 Đối tượng: Trẻ em 6–15 tuổi yêu thích công nghệ, chưa biết lập trình vẫn học được
📍 Hình thức học: Online 1:1 qua video call – cá nhân hoá, linh hoạt
CodePlay Studio – Top trung tâm lập trình cho bé tại Việt Nam, nơi trẻ sáng tạo game đầu tiên.CodePlay Studio - School of Code: 🌐 https://www.codeplaystudio.com
Tags: Học lập trình cho trẻ em có hại không, trẻ em nghiện máy tính khi học code, dạy trẻ dùng công nghệ đúng cách, cân bằng giữa học công nghệ và vận động, code cho bé sáng tạo, trẻ dùng công nghệ chủ động.
Comments